Η NEW STAR διοργανώνει προς τιμήν της 8ης Μαρτίου – Παγκόσμιας ημέρας της Γυναίκας
Κινηματογραφικό αφιέρωμα από 6 έως 15 Μαρτίου,
προβάλλοντας 12 ταινίες,
12 σπουδαίων Γυαικών δημιουργών απ’όλο τον κόσμο.
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΑΝ ΚΑΙ ΑΓΝΩΣΤΗ ΣΕ ΠΟΛΛΟΥΣ ΠΗΓΑΙΝΕΙ ΠΙΣΩ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ.
Πρωτοπόρες
Αξιοσημείωτες
Εμβληματικές
Πνευματώδεις
Σπουδαίες
Αντισυμβατικές
Τεράστια επιρροή στην εποχή τους
Αντιτάχθηκαν στο σύστημα
Η ημέρα αυτή ανήκει στις γυναίκες της κινηματογραφικής βιομηχανίας που έσπασαν αρκετά στερεότυπα.
Οι εκλεκτές γυναίκες του αφιερώματος υπήρξαν πρωτοπόρες και έχουν αφήσει πίσω τους το στίγμα τους και τα πολύτιμα κινηματογραφικά τους έργα, παρόλο που ακόμα και σήμερα οι περισσότερες από αυτές παραμένουν άγνωστες στο ευρύ κοινό.
Οι 12 αυτές σκηνοθέτιδες, σημάδεψαν τον κινηματογράφο με τις ταινίες και την πρωτοποριακή ματιά τους από τις αρχές της 7ης τέχνης μέχρι σήμερα.
Οι 12 Σκηνοθέτιδες και οι 12 ταινίες του αφιερώματος:
Jane Arden,
«The Other Side of the Underneath /Η άλλη όψη του χάους» (1972) 142′
Dorothy Arzner,
«Merrily We Go to Hell / Με χαρά Πάμε στην Κόλαση» (1932) 83′
Shirley Clarke,
«The Connection / Η σύνδεση» (1961) 110′
Maya Daren,
«At Land / Στη Γη» (1944) 15′
Alice Guy Blache,
«The Ocean Waif» (1916) 40′
Barbara Hammer,
«The Female Closet / Η Γυναικεία Nτουλάπα» (1998) 60′
Barbara Kopple,
«Harlan County / Επαρχία Χάρλαν» (1976) 103´
Ida Lupino,
«The Hitch-Hiker / Ο Δολοφόνος της λεωφόρου» (1953) 71´
Lotte Reiniger,
«The Adventures of Prince Achmed/ Οι περιπέτειες του Πρίγκιπα Αχμέντ» (1926) 80´
Larisa Shepitko,
«The Ascent/ Η Ανάβαση» (1977) 111´
Tanaka Kinuyo,
«Love Under the Crucifix» (1962) 102´
Αλίντα Δημητρίου,
«Πουλιά στον Βάλτο» (2008) 104′
Flickr Φωτογραφίες Αφιερώματος –
8 ΜΑΡΤΙΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΓΥΝΑΙΚΑΣ- 12 ΠΡΩΤΟΠΟΡΕΣ ΣΚΗΝΟΘΕΤΙΔΕΣ, 12 ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ: https://www.flickr.com/photos/155666086@N07/albums/72177720306197809/with/52704425754/
ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΚΗΝΟΘΕΤΙΔΕΣ
Η ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΗΣ ΤΕΧΝΗΣ
Διαχρονικά, οι αναφορές στους κορυφαίους ανθρώπους του κινηματογράφου ή στις σπουδαιότερες ταινίες όλων των εποχών, περιλαμβάνουν στη συντριπτική πλειοψηφία τους φιλμ φτιαγμένα από άντρες.
Η απουσία των σκηνοθέτιδων ήταν ενδεικτική ενός παγιωμένου και συνολικού ζητήματος στο κινηματογραφικό πεδίο.Εκείνου που θέλει τη συμμετοχή των γυναικών ως δημιουργούς στο σινεμά είτε να αποκλείεται είτε να υποβαθμίζεται ως προς τη σημασία του έργου τους κι ακολούθως της επιρροής του. Κάτι που, αντιθέτως, δε συμβαίνει όταν οι γυναίκες βρίσκονται μπροστά από την κάμερα, αποτελούν δηλαδή μέρος του θεάματος. Διότι, όπως έχει γράψει η Λόρα Μάλβι στο εμβληματικό «Visual pleasure and narrative cinema», αλλά και ο Τζον Μπέργκερ στους «Τρόπους του βλέπειν», έχουμε γαλουχηθεί στη νοοτροπία που θέλει τους άντρες να δρουν και τις γυναίκες απλώς να φαίνονται.
Για τους λόγους αυτούς, το αφιέρωμα έχει χαρακτήρα σημείου εκκίνησης, θέλοντας να αναδείξει τις φιλμογραφίες δημιουργών οι οποίες εξακολουθούν να βρίσκονται στο
παρασκήνιο. Παρότι, μάλιστα, πολλές υπήρξαν καθοριστικές στη διαμόρφωση της 7ης τέχνης από το ξεκίνημά της ακόμα. Έτσι συνίσταται μια αισθητικά πολυπρισματική ομάδα σκηνοθέτιδων, οι οποίες δε στέκονται συμπληρωματικά αλλά διαλεκτικά με τους άντρες συναδέλφους τους, από το βωβό και πειραματικό σινεμά μέχρι τα ντοκιμαντέρ και τις arthouse παραγωγές.
Κάθε χρόνο στις 8 Μαρτίου γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, σε ανάμνηση μιας μεγάλης εκδήλωσης διαμαρτυρίας που έγινε στις 8 Μαρτίου του 1857 από εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας στη Νέα Υόρκη, οι οποίες ζητούσαν καλύτερες συνθήκες εργασίας.
Η ιδέα για τον εορτασμό της προέκυψε κατά το πέρασμα στον 20ό αιώνα σηματοδοτήθηκε από την εκβιομηχάνιση, την πληθυσμιακή έκρηξη και τις ριζοσπαστικές ιδεολογίες.
Το 1908 παρέλασαν 15.000 γυναίκες στους δρόμους της Νέας Υόρκης ζητώντας λιγότερες ώρες εργασίας, καλύτερους μισθούς και δικαίωμα ψήφου.
Υιοθέτησαν το σύνθημα «Ψωμί και τριαντάφυλλα». Το ψωμί ως σύμβολο της οικονομικής ασφάλειας και τα τριαντάφυλλα ως σύμβολο της καλύτερης ποιότητας ζωής.
Η πρώτη Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας γιορτάστηκε το 1909 με πρωτοβουλία του Σοσιαλιστικού Κόμματος των ΗΠΑ και υιοθετήθηκε δύο χρόνια αργότερα από τη Σοσιαλιστική Διεθνή.
Η 8η Μαρτίου ορίστηκε το 1977 από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών ως Παγκόσμια Ημέρα για τα δικαιώματα της Γυναίκας και τη Διεθνή Ειρήνη.
Οι Μαρξ και Ενγκελς και στη συνέχεια ο Λένιν απέδειξαν ότι η απελευθέρωση της γυναίκας από την ταξική εκμετάλλευση και τη διπλή καταπίεση, η πραγματική ισοτιμία της με τον άντρα μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο με την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.
Στις 8 Μαρτίου γιορτάζουμε το θάρρος και την αποφασιστικότητα των γυναικών. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι εργάτριες στο τομέα της υφαντουργίας και του ιματισμού κινητοποιήθηκαν στις 8 Μάρτη του 1857 στη Νέα Υόρκη για τις απάνθρωπες συνθήκες εργασίας και τους χαμηλούς μισθούς τους. Η αστυνομία επιτέθηκε και διέλυσε βίαια το πλήθος των λευκοντυμένων γυναικών, όμως το εργατικό κίνημα είχε ήδη γεννηθεί. Δυο χρόνια αργότερα, οι γυναίκες που συμμετείχαν στις κινητοποιήσεις οργάνωσαν το πρώτο εργατικό σωματείο γυναικών και συνέχισαν τον αγώνα για τη χειραφέτηση τους.
Η Κλάρα Τσέτκιν, μια από τις μεγαλύτερες γυναικείες φυσιογνωμίες του παγκόσμιου εργατικού επαναστατικού κινήματος, πρότεινε και υιοθετήθηκε στη Β’ Διεθνή Συνδιάσκεψη των σοσιαλιστριών γυναικών να εορτάζεται κάθε χρόνο αυτή η μέρα ως επέτειος για την ηρωική θυσία των απεργών εργατριών γυναικών.
Η Ημέρα της Γυναίκας γιορτάστηκε για πρώτη φορά από το Σοσιαλιστικό Κόμμα των ΗΠΑ στις 28 Φεβρουαρίου 1909.
Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση, η φεμινίστρια Alexandra Kollontai έπεισε τον Λένιν να επισημοποιήσει τη γιορτή στη Σοβιετική Ένωση.
Η Οχτωβριανή Επανάσταση παραχώρησε πλήρη πολιτικά δικαιώματα στις γυναίκες, με ένα από τα πρώτα της Διατάγματα, το Δεκέμβρη του 1917.Η σοβιετική εξουσία έκανε πράξη, από τους πρώτους κιόλας μήνες της ζωής της, τη νομική ισότητα των δύο φύλων. Κατάργησε όλους τους νόμους που καθιστούσαν τη γυναίκα υποδεέστερη, που την κρατούσαν σε κατάσταση υποταγής. Κατάργησε επίσης τους νόμους εκείνους που διέκριναν το «νόμιμο» από το εξώγαμο παιδί. Έδωσε στη γυναίκα τη δυνατότητα να μηνύει τον άνδρα που δεν αναγνώριζε το παιδί του. Καθιέρωσε τον πολιτικό γάμο και αναγνώρισε ίσα δικαιώματα σε άνδρες και γυναίκες στην οικογένεια. Απαγόρευσε την πορνεία, παίρνοντας ταυτόχρονα μέτρα για την εξάλειψή της.
Η ισοτιμία που κατέκτησαν οι γυναίκες στον σοσιαλισμό δεν περιοριζόταν μόνο στα πολιτικά δικαιώματα και ελευθερίες, δεν εξαντλούνταν στη νομική ισότητα με τον άνδρα. Η σοβιετική εξουσία κατέβαλε διαρκή και επίμονη προσπάθεια, ώστε η ισότητα απέναντι στο νόμο να μην είναι μόνο τυπική, αλλά να γίνει και ουσιαστική ισότητα, ισότητα στη ζωή. Το κόμμα των Μπολσεβίκων έδωσε ιδιαίτερο βάρος στην προσέλκυση των γυναικών της εργατικής τάξης στην εξουσία. Στο 2ο Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ, το 1917, ψηφίστηκε η συμμετοχή των οργανώσεων των εργαζόμενων γυναικών, μαζί με άλλες μαζικές οργανώσεις, στη διακυβέρνηση του κράτους.
Η ενεργός συμμετοχή των γυναικών συναντούσε δυσκολίες εξαιτίας και των καθυστερημένων αντιλήψεων για τη θέση και το ρόλο τους. Η επίμονη προσπάθεια είχε ως αποτέλεσμα τη συνεχή αύξηση του αριθμού των εργατριών και αγροτισσών στα σοβιέτ και στα λαϊκά δικαστήρια.
Στον σοσιαλισμό η εργατική δύναμη έπαψε να είναι εμπόρευμα και οι εργαζόμενοι, εκτός από παραγωγοί, έγιναν και ιδιοκτήτες του πλούτου που δημιουργούσε η δουλειά τους. Από τους πρώτους μήνες της επικράτησης της, και παρά τις αντίξοες συνθήκες, η Οχτωβριανή Επανάσταση καθιέρωσε την 8ωρη εργάσιμη ημέρα.Στον σοσιαλισμό η γυναίκα απέκτησε ίσα δικαιώματα με τον άνδρα στη δουλειά, στη μόρφωση, στην ψυχαγωγία και, φυσικά, στην πολιτική.
Οι Μπολσεβίκοι θεσμοθέτησαν το δικαίωμα των γυναικών να εκλέγουν και να εκλέγονται, αμέσως μετά την Επανάσταση.Οι γυναίκες με μικρά παιδιά είχαν τη βοήθεια και τη στήριξη του σοσιαλιστικού κράτους της ΕΣΣΔ.
Η εξάλειψη του γυναικείου ζητήματος προϋποθέτει την ανατροπή της υλικής βάσης που το γεννά.
Η σοσιαλιστική επανάσταση, αλλά και η οικοδόμηση της νέας κοινωνίας έχουν απαραίτητο όρο και προϋπόθεση την ενεργό συμμετοχή, τη συμβολή και τη δράση της εργατικής τάξης και των σύμμαχων λαϊκών στρωμάτων.
Οι Σοβιετικές γυναίκες κατέθεσαν σημαντική συμβολή στην υπόθεση της σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Στην Οχτωβριανή Επανάσταση αναγνώρισαν το μεγαλύτερο σύμμαχο στην πάλη τους ώστε να απαλλαγούν από τη διπλή καταπίεση και την εκμετάλλευση. Ανταποκρίθηκαν στο καθήκον τους και στάθηκαν σταθερές στην υπεράσπιση του σοσιαλισμού, κατέβαλαν ακόμα και θυσίες όταν αυτό απαιτήθηκε.
Η φύση του γυναικείου ζητήματος είναι ταξική, οι ρίζες του βρίσκονται στις εκμεταλλευτικές σχέσεις παραγωγής. Αυτές οι σχέσεις παραγωγής έχουν με τη σειρά τους αντανάκλαση και στο εποικοδόμημα της κοινωνίας, διαμορφώνουν τις αντιλήψεις, τις απόψεις, τις προκαταλήψεις για τη θέση και το ρόλο της γυναίκας.
Προϋποθέτει την ανατροπή του καπιταλισμού, της τελευταίας εκμεταλλευτικής κοινωνίας στην Ιστορία της ανθρωπότητας και την οικοδόμηση μιας κοινωνίας χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, άρα χωρίς καπιταλιστές ιδιοκτήτες στα μέσα παραγωγής, η ιδιοκτησία των οποίων γίνεται κοινωνική. Είναι η κοινωνία του σοσιαλισμού – κομμουνισμού. Μια κοινωνία, που θα θέσει αρχικά τις βάσεις για να κατακτηθεί η ισοτιμία των δυο φύλων, ως την πλήρη εξασφάλισή της.
ο δρόμο για την απελευθέρωση των γυναικών της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων από την εκμετάλλευση και τη διπλή καταπίεση, άνοιξε η Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση, το 1917 στη Ρωσία.
Η σοσιαλιστική οικοδόμηση στον 20ό αιώνα στη Σοβιετική Ένωση, στη ΓΛΔ, στις άλλες Λαϊκές Δημοκρατίες, ανεξάρτητα από τις αδυναμίες, και από ένα σημείο και μετά τα λάθη και τις παρεκκλίσεις, ανέδειξε το πραγματικό περιεχόμενο της χειραφέτησης της γυναίκας.
Ο καπιταλισμός δεν μπορεί να παραχωρήσει πραγματική ισοτιμία, γιατί αυτή έρχεται σε αντίθεση με τον εκμεταλλευτικό του χαρακτήρα. Εχει συμφέρον να διατηρεί την ανισοτιμία εξαιτίας του φύλου, να τη χρησιμοποιεί για να εντείνει την εκμετάλλευση και των δύο φύλων.
Η θέση που κατέκτησε η γυναίκα στον σοσιαλισμό ήταν ανώτερη από αυτή που κατέχει και στην πιο αναπτυγμένη σημερινή καπιταλιστική κοινωνία. Η εργατική εξουσία και η κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής έθεσαν τις βάσεις, προκειμένου οι γυναίκες να κατακτήσουν την ισοτιμία με το ανδρικό φύλο, σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής. Τέτοια που δεν είναι δυνατόν να κατακτηθεί χωρίς να γκρεμιστεί ο κόσμος της ανισότητας και της εκμετάλλευσης, χωρίς να ανατραπεί ο καπιταλισμός.
Στις μέρες μας, όμως, σε πολλές χώρες η ημέρα αυτή έχει χάσει το πολιτικό της μήνυμα: Αφενός εμπορευματοποιήθηκε και αφετέρου εκλήφθηκε ως ευκαιρία για να εκφράσουν οι άνδρες την αγάπη τους στις γυναίκες, όπως κατά την Ημέρα της Μητέρας και του Αγίου Βαλεντίνου.
Ωστόσο, περιστατικά που σημειώνονται με αφορμή τον εορτασμό της Ημέρας τη Γυναίκας, αποδεικνύουν την ανάγκη προβολής και τίμησης, αν μην τι άλλο, των αγώνων των γυναικών
Η Ημέρα της Γυναίκας λοιπόν ήταν εξ αρχής συνυφασμένη με το σοσιαλιστικό κίνημα, αλλά το μέγεθος των γεγονότων του Πέτρογκραντ ήρθε να βάλει και τη σφραγίδα της Ρωσικής Επανάστασης – κάτι που δεν μπορούσε να ανεχτεί η Δύση.
Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση, η Μπολσεβίκικη Αλεξάνδρα Κολλοντάι και ο Βλαντιμίρ Λένιν όρισαν την 23η Φεβρουαρίου (8 Μαρτίου) ως επίσημη αργία στη Σοβιετική Ένωση, αλλά συνέχισε να είναι εργάσιμη μέρα μέχρι το 1965. Στις 8 Μαΐου 1965 με το διάταγμα του ΕΣΣΔ Προεδρείου του Ανωτάτου Σοβιέτ, η Διεθνής Ημέρας της Γυναίκας κηρύχθηκε ως μη εργάσιμη ημέρα στην ΕΣΣΔ “για τον εορτασμό των εξαιρετικών προτερημάτων των σοβιετικών γυναικών στην κομμουνιστική οικοδόμηση, στην υπεράσπιση της πατρίδας τους κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου, στον ηρωισμό και την ανιδιοτέλεια στο μέτωπο και στα μετόπισθεν και επίσης σηματοδοτώντας τη μεγάλη συμβολή των γυναικών στην ενίσχυση της φιλίας μεταξύ των λαών και τον αγώνα για την ειρήνη. Έτσι η ημέρα των γυναικών πρέπει να γιορτάζεται όπως και οι άλλες αργίες”.
Από την επίσημη υιοθέτησή της στη Σοβιετική Ρωσία μετά την Επανάσταση το 1917, η ημέρα εορταζόταν κυρίως στις κομμουνιστικές χώρες και από το κομμουνιστικό κίνημα παγκοσμίως. Άρχισε να εορτάζεται από τους κομμουνιστές της Κίνας από το 1922.[9] Μετά την ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας την 1η Οκτωβρίου 1949, το Κρατικό Συμβούλιο κήρυξε στις 23 Δεκεμβρίου ότι η 8 Μαρτίου ορίζεται ως επίσημη αργία, με της γυναίκες στην Κίνα να δικαιούνται μισή ημέρα άδεια.
Η κομμουνίστρια ηγέτιδα Ντολόρες Ιμπάρρουρι οδήγησε μια πορεία γυναικών στη Μαδρίτη το 1936 την παραμονή του ισπανικού εμφυλίου πολέμου.
Τα Ηνωμένα Έθνη ξεκίνησαν να γιορτάζουν την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας στο Διεθνές Γυναικείο Έτος του 1975. Το 1977, η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών κάλεσε τα κράτη μέλη να ανακηρύξουν την 8η Μαρτίου ως Ημέρα του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των γυναικών και την παγκόσμια ειρήνη
«Το ότι η εργαζόμενη γυναίκα έχει ανάγκη, λόγω των ειδικών φυσιολογικών λειτουργιών της, από ιδιαίτερη υποστήριξη στον αγώνα ενάντια στην καπιταλιστική εκμετάλλευση, είναι για μένα ολοκάθαρο.»
-Ενγκελς
Ο Λένιν στο άρθρο του «Η σοβιετική εξουσία και η θέση της γυναίκας», το Νοέμβρη του 1919, έγραφε:
«Δεν μπορεί να υπάρχει, δεν υπάρχει και ούτε θα υπάρξει πραγματική “ελευθερία”, ωσότου δε λυτρωθεί η γυναίκα από τα προνόμια που ο νόμος παραχωρεί στον άντρα, δε λυτρωθεί ο εργάτης από το ζυγό του κεφαλαίου, δε λυτρωθεί ο εργαζόμενος αγρότης από το ζυγό του καπιταλιστή, του τσιφλικά, του εμπόρου».
Για την επίτευξη αυτού του στόχου έβαλε τη σφραγίδα του το κίνημα των κομμουνιστών και κομμουνιστριών από τα πρώτα χρόνια της αυτοτελούς οργάνωσης του σύγχρονου επαναστατικού εργατικού, του Κομμουνιστικού Κόμματος.
Στον βαθμό που αυτές οι αξίες και οι στόχοι επέδρασαν και επιδρούν στο οργανωμένο γυναικείο κίνημα, αυτό ριζοσπαστικοποιείται.
« […] Η σοβιετική κυβέρνηση και τα άλλα σοβιετικά όργανα […] ανοίγουν διάπλατα την πόρτα για τη συνεργασία των γυναικών στη νομοθεσία, στη διοίκηση, στην κυβέρνηση, σ’ όλους τους δημόσιους οργανισμούς, στην οικονομία και ιδεολογική αναμόρφωση της κοινωνίας. Πολλαπλασιάζουν τα σχολεία, τα μαθήματα και τα μέτρα που συντελούν στη μόρφωση και την προετοιμασία των γυναικών για τη συνεργασία αυτή».
– ο Λένιν σε συνομιλία του με την Κλάρα Τσέτκιν
Οι γυναίκες έκαναν κινηματογράφο από το ξεκίνημά του, από τα τέλη της δεκαετίας του 1920
Της Ξένιας Πηρούνια, Υποψ. Διδάκτωρ της σχολής Καλών Τεχνών του Παν/ιού Ιωαννίνων
Οι γυναίκες έκαναν κινηματογράφο από το ξεκίνημά του, από τα τέλη της δεκαετίας του 1920. Παρά το γεγονός ότι αποτελούν μειονότητα σε σχέση με τους άνδρες συναδέλφους τους, έχουν αναμφίβολα διαμορφώσει μέρος της τέχνης του σινεμά από την πλευρά συγγραφής σεναρίου και τη σκηνοθεσία, μέχρι την παραγωγή, το μοντάζ, τα ειδικά εφέ και τη δημιουργία των σκηνικών. Στον ανδροκρατούμενο μέχρι και σήμερα χώρο του κινηματογράφου το βλέμμα κινηματογράφησης ήταν μόνο το ανδρικό το οποίο και δημιουργούσε αναπαραστάσεις που κινούνταν γύρω από συγκεκριμένα στερεότυπα όπως: Ως Παναγία/μαντόνα -με έμφαση στην αγιοποιημένη εικόνα της μητέρας, ως Σύμβολο του Σεξ -με έμφαση στην αντικειμενοποίηση του γυναικείου σώματος, ως Ντίβα ή Γυναίκα-Αράχνη ή Βαμπ(ίρ) – με τάση προς τη δαιμονοποίηση του γυναικείου φύλου και απεικόνισή του ως την πηγή του κακού και της καταστροφής -απεικόνιση πολύ συνηθισμένη στις ταινίες νουάρ, τρόμου και γκανγκστερικές. Άλλες «εικόνες» είναι η γυναίκα ως Τρόπαιο ή Έπαθλο αλλά και ως Καταφύγιο του άνδρα, παραδείγματα που ανιχνεύονται κυρίως στο είδος του γουέστερν.
Οι φεμινιστικές διεκδικήσεις, οι πολιτικοί και κοινωνικοί αγώνες των γυναικών ανά τις δεκαετίες με τα τρία κύματα φεμινισμού και η παράλληλη ανάπτυξη κινηματογραφικής θεωρίας και πρακτικής φτάνουν σε ένα υψηλό σημείο τις δεκαετίες του ΄60 και του ΄70 μέσα σε μια περίοδο που αναπτύσσονται τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα και οι πολιτικοί και
κοινωνικοί αγώνες για τη γυναικεία χειραφέτηση, το φύλο και τη σεξουαλικότητα. Η «απελευθερωτική» δεκαετία του ’60 εισήγαγε τη γυναίκα στη μεταβατική φάση, στον κινηματογράφο αλλά και στη ζωή όπου δομικό στοιχείο είναι αυτές οι ομάδες που μέσα στο ιστορικό και πολιτικό πλαίσιο θεωρούνταν «μειονότητες», εθνικές, πολιτικές, φυλετικές, σεξουαλικές.
Ο αφροαμερικάνικος κινηματογράφος, ο μαυρο-βρετανικός, ο γυναικείος ή ο ομοφυλοφιλικός και queer κινηματογράφος έχουν τη ρίζα τους στις επαναστατικές διαδικασίες κυρίως της δεκαετίας του ’60 που επιχείρησαν να αμφισβητήσουν τον τρόπο παραγωγής, τη μορφή και το περιεχόμενο της κινηματογραφικής γλώσσας. Ο φεμινισμός έχει ρίζες που ανάγονται στο παρελθόν σε μυθικές φιγούρες όπως η μυθική Λίλιθ ή σε κλασικά έργα όπως η Λυσιστράτη όμως το δεύτερο κύμα φεμινισμού που προέκυψε από τα πολιτικά απελευθερωτικά κινήματα της δεκαετίας του ’60 και η παραγωγή των έργων από τις ίδιες τις γυναίκες θέτει τις σπουδές φύλου και την επιρροή τους σε νέα βάση ανάγνωσης του φιλμικού κειμένου αμφισβητώντας το φροϋδικό «εγώ» της ψυχανάλυσης που είναι πάντα αρσενικό και θέτει ερωτήματα για το «ανδρικό βλέμμα» στον κινηματογράφο.
Δεν είναι λοιπόν καθόλου τυχαίο ότι 26 χρόνια μετά το βιβλίο-σταθμό της Simone de Beauvoir «Το δεύτερο φύλο» όπου αμφισβητεί την κατασκευή της θηλυκότητας και διατυπώνει την άποψη ότι η γυναίκα στην πατριαρχία είναι «ο άλλος», η Laura Mulvey δημοσιεύει το 1975 στο περιοδικό Screen – θεωρητικό βήμα στο οποίο συναντήθηκαν οι θεωρίες του μαρξισμού και της ψυχανάλυσης- το άρθρο «Οπτική απόλαυση και αφηγηματικός Κινηματογράφος». Χρησιμοποιώντας παραδείγματα από ταινίες του κλασσικού Χόλυγουντ, αναλύει τους ασυνείδητους τρόπους με τους οποίους η πατριαρχική κοινωνία έχει δομήσει την φιλμική φόρμα, η Μulvey βασίζεται στην υπόθεση ότι ο κλασσικός κινηματογράφος αντανακλά και/ή εκμεταλλεύεται την κοινωνικά καθιερωμένη ερμηνεία της διαφοράς του φύλου, η οποία ελέγχει εικόνες, ερωτικούς τρόπους κοιτάγματος και θέαμα. Η Mulvey επικεντρώνεται στο «ανδρικό βλέμμα» ως βλέμμα της κάμερας και άρα βλέμμα του κοινού μέσα από αυτήν και βλέμμα των χαρακτήρων μέσα στην οθόνη. Η μελέτη μέσα στα πλαίσια των κλειστών πατριαρχικών δομών εμφάνισε το εξής παράδοξο: η πραγματοποίηση της απόλαυσης και της επιθυμίας για τις γυναίκες να είναι δυνατή μόνο μέσα από την ανδρική ταύτιση / αρρενοποίηση του γυναικείου βλέμματος. Σε αυτή την οπτική όμως χωρίς διέξοδο, τόσο η Μulvey όσο και άλλες θεωρητικοί και ακτιβίστριες προσανατολίσθηκαν σε μία πιο ανοικτή μεθοδολογία, η οποία λαμβάνει υπ΄όψη όχι μόνο το φιλμικό κείμενο αλλά και τις επικρατούσες κοινωνικές, οικονομικές και πολιτιστικές συνθήκες. Σημείο σύγκλισης των προσεγγίσεων, όσον αφορά τις αναπαραστάσεις των γυναικών στον κινηματογράφο, είναι το ερώτημα Πώς θα μπορούσε να αναπαρασταθεί εναλλακτικά η γυναικεία υποκειμενικότητα και να κατασκευάσουν οι γυναίκες τη δική τους «γλώσσα» και «εικόνα» στα πλαίσια μιας κουλτούρας των κυριαρχούμενων και ενώ και οι ίδιες έχουν μάθει να σκέφτονται με αυτή;
To πρώτο σημείο σύγκλισης σίγουρα είναι η Αμφισβήτηση και οι δρόμοι –θεωρητικοί, κινηματικοί και κινηματογραφικοί που ανοίγουν οι γυναίκες που διερευνούν αυτή την άλλη «γλώσσα», το «γυναικείο βλέμμα».